Τι είναι ο καρκίνος του προστάτη;
Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πιο συχνός όγκος των ηλικιωμένων ανδρών στην Ευρώπη. Το ποσοστό εμφάνισης είναι μεγαλύτερο στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη, ωστόσο το ποσοστό στη Νότια και Ανατολική αυξάνεται διαρκώς. Τα ευχάριστα νέα είναι ότι το ποσοστό επιβίωσης μετά την αντιμετώπισή του, χάρη στις νέες διαγνωστικές και θεραπευτικές μεθόδους, αυξήθηκε πλέον από 73,4% στο 83,4%.
Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του καρκίνου του προστάτη, καθώς την αυξάνει έως και 11 φορές, ανάλογα με τον αριθμό του πρώτου βαθμού συγγενών που έχει νοσήσει από αυτόν.
Πολλοί καρκίνοι του προστάτη αναπτύσσονται αργά και περιορίζονται στον προστάτη αδένα, όπου μπορεί να μην προκαλέσουν σοβαρή βλάβη. Ωστόσο, ενώ ορισμένοι τύποι καρκίνου του προστάτη αναπτύσσονται αργά και μπορεί να χρειάζονται ελάχιστη ή ακόμα και καμία θεραπεία, άλλοι τύποι είναι επιθετικοί και μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα.
Ο καρκίνος του προστάτη που ανιχνεύεται νωρίς – όταν εξακολουθεί να περιορίζεται στον προστάτη αδένα – έχει τις καλύτερες πιθανότητες για επιτυχή θεραπεία.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη;
Ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να μην προκαλέσει συμπτώματα στα αρχικά του στάδια.
Όταν βρίσκεται σε πιο προχωρημένο στάδιο, όμως, μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως:
- Πρόβλημα στην ούρηση
- Μειωμένη ροή των ούρων
- Αίμα στα ούρα
- Αίμα στο σπέρμα
- Πόνος στα οστά
- Απώλεια βάρους χωρίς προσπάθεια
- Στυτική δυσλειτουργία
Πότε πρέπει να επισκεφτείτε τον ουρολόγο σας;
Κλείστε ραντεβού με τον ουρολόγο σας εάν έχετε επίμονα σημεία ή κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα που σας ανησυχούν.
Για να μάθετε περισσότερες πληροφορίες ή να κλείσετε ραντεβού επικοινωνήστε με τον Dr. Ιωάννη Σιαφάκα:
Πώς προκαλείται ο καρκίνος στον προστάτη;
Δεν είναι σαφές τι προκαλεί τον καρκίνο του προστάτη.
Ο καρκίνος του προστάτη ξεκινά όταν τα κύτταρα στον προστάτη παρουσιάζουν αλλαγές στο DNA τους. Το DNA ενός κυττάρου περιέχει πληροφορίες που λένε σε κάθε κύτταρο τι να κάνει. Οι αλλαγές αυτές λένε στα κύτταρα να αναπτυχθούν και να διαιρεθούν πιο γρήγορα από τα φυσιολογικά κύτταρα. Τα ανώμαλα κύτταρα συνεχίζουν να ζουν, όταν τα άλλα κύτταρα θα πεθάνουν.
Τα συσσωρευμένα ανώμαλα κύτταρα σχηματίζουν έναν όγκο που αναπτύσσεται και να καταλαμβάνει τον ιστό που τα περιέχει. Με τον καιρό, ορισμένα ανώμαλα κύτταρα αποσπώνται από τον όγκο και να εξαπλώνονται (μεταστάσεις) σε άλλα μέρη του σώματος.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη αποτελούν:
- Η προχωρημένη ηλικία. Ο κίνδυνος καρκίνου του προστάτη αυξάνεται καθώς μεγαλώνουμε. Είναι πιο συνηθισμένο μετά την ηλικία των 50.
- Φυλετικοί. Για λόγους που δεν έχουν ακόμη καθοριστεί, οι άνθρωποι με πιο σκουρόχρωμη επιδερμίδα εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη από τους υπόλοιπους. Είναι, επίσης, πιθανό στις συγκεκριμένες φυλές, ο καρκίνος του προστάτη είναι να είναι πιο επιθετικός ή προχωρημένος.
- Οικογενειακό ιστορικό. Εάν ένας συγγενής, όπως γονέας, αδελφός ή παιδί, έχει διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη, ο κίνδυνος εμφάνισης μπορεί να αυξηθεί. Επίσης, εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό γονιδίων που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού (BRCA1 ή BRCA2) ή ένα πολύ ισχυρό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, τότε ο κίνδυνος καρκίνου του προστάτη μπορεί να είναι μεγαλύτερος.
- Η παχυσαρκία. Οι άνθρωποι που είναι παχύσαρκοι φαίνεται να έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη σε σύγκριση με άτομα που έχουν φυσιολογικό βάρος. Σε παχύσαρκους ανθρώπους, ο καρκίνος είναι πιο πιθανό να είναι πιο επιθετικός και πιο πιθανό να επανεμφανισθεί μετά την αρχική θεραπεία.
Υπάρχουν επιπλοκές κατά τη θεραπεία;
Οι επιπλοκές του καρκίνου του προστάτη και των θεραπειών του περιλαμβάνουν:
- Μετάσταση. Ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να εξαπλωθεί σε κοντινά όργανα, όπως η ουροδόχος κύστη, ή κύτταρά του μέσω της κυκλοφορίας του αίματος ή του λεμφικού συστήματος μπορεί να κάνουν μεταστάσεις σε οστά ή σε άλλα όργανα. Ο καρκίνος του προστάτη που εξαπλώνεται στα οστά μπορεί να προκαλέσει πόνο και αυτόματα κατάγματα.
- Η ακράτεια. Τόσο ο καρκίνος του προστάτη όσο και η θεραπεία του μπορεί να προκαλέσουν ακράτεια ούρων. Η θεραπεία για την ακράτεια εξαρτάται από τον τύπο της ακράτειας που έχετε, πόσο σοβαρή είναι και την πιθανότητα να βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου. Οι επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν φάρμακα, ειδικούς καθετήρες και χειρουργικές επεμβάσεις.
- Στυτική δυσλειτουργία. Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να προκύψει από τον καρκίνο του προστάτη ή τη θεραπεία του, συμπεριλαμβανομένης της χειρουργικής επέμβασης, της ακτινοβολίας ή των ορμονικών θεραπειών. Φάρμακα, συσκευές κενού που βοηθούν στην επίτευξη στύσης και χειρουργικές τεχνικές είναι διαθέσιμα για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας.
Πώς γίνεται η πρόληψη για τον καρκίνο του προστάτη;
Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη εάν:
- Επιλέξτε μια υγιεινή διατροφή με φρούτα και λαχανικά. Φάτε μια ποικιλία φρούτων, λαχανικών και δημητριακών ολικής αλέσεως. Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλές βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά που μπορούν να συμβάλουν στην καλή υγεία σας.
Το αν μπορείτε να αποτρέψετε τον καρκίνο του προστάτη μέσω της διατροφής δεν έχει ακόμη αποδειχθεί οριστικά. Αλλά σίγουρα μια υγιεινή διατροφή με μια ποικιλία φρούτων και λαχανικών μπορεί να βελτιώσει τη συνολική υγεία σας και την άμυνα του οργανισμού σας. - Επιλέξτε υγιεινά τρόφιμα αντί για συμπληρώματα. Δεν έχει αποδειχθεί ότι τα συμπληρώματα παίζουν ρόλο στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη. Αντ’ αυτού, επιλέξτε τρόφιμα που είναι πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα, έτσι ώστε να μπορείτε να διατηρήσετε υγιή επίπεδα βιταμινών στο σώμα σας.
- Διατηρήστε ένα υγιές βάρος. Εάν το τρέχον βάρος σας είναι υγιές, φροντίστε να το διατηρήσετε έτσι επιλέγοντας μια υγιεινή διατροφή και τακτική εβδομαδιαία άσκηση. Εάν δεν είστε στο ιδανικό σας βάρος, προσθέστε περισσότερη άσκηση στο πρόγραμμά σας και μειώστε τον αριθμό των θερμίδων που καταναλώνετε κάθε μέρα.
Για να μάθετε περισσότερες πληροφορίες ή να κλείσετε ραντεβού επικοινωνήστε με τον Dr. Ιωάννη Σιαφάκα:
Έλεγχος για Καρκίνο του Προστάτη
Οι περισσότεροι ιατρικοί οργανισμοί ενθαρρύνουν τους άνδρες στα 50 τους να ξεκινήσουν τον έλεγχο του προστάτη τους.
Υπάρχει βέβαια και το ενδεχόμενο να ξεκινήσετε τον έλεγχο νωρίτερα εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη ή έχετε κάποιον άλλον από τους παράγοντες κινδύνου που αναφέρονται πιο πάνω.
Οι εξετάσεις του προστατικού ελέγχου περιλαμβάνουν:
- Δακτυλική εξέταση. Ο γιατρός σας με ένα γάντι, εισάγει ένα δάχτυλο στο ορθό σας για να εξετάσει τον προστάτη σας, ο οποίος βρίσκεται δίπλα στο ορθό. Εάν ο γιατρός σας διαπιστώσει ανωμαλίες στην υφή, το σχήμα ή το μέγεθος του αδένα, μπορεί να χρειαστείτε περαιτέρω εξετάσεις.
- Εξέταση (PSA). Ένα δείγμα αίματος λαμβάνεται και αναλύεται για PSA, μια ουσία που παράγεται φυσιολογικά από τον προστάτη αδένα σας. Είναι φυσιολογικό μια μικρή ποσότητα PSA να είναι στο αίμα μας. Ωστόσο, εάν βρεθεί σε υψηλότερα από τα συνηθισμένα επίπεδα, μπορεί να υποδηλώνει λοίμωξη του προστάτη, φλεγμονή, υπερπλασία του προστάτη ή καρκίνο.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση πραγματοποιείται με Διορθική βιοψία του προστάτη.
Εάν ο έλεγχος για όγκο στον προστάτη ανιχνεύσει μια ανωμαλία, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει περαιτέρω εξετάσεις για να προσδιορίσετε εάν έχετε καρκίνο του προστάτη, όπως:
- Διορθικό υπερηχογράφημα. Κατά τη διάρκεια ενός διορθικού υπερήχου, μια μικρή κεφαλή υπερήχων, περίπου στο μέγεθος και το σχήμα ενός πούρου, εισάγεται στο ορθό σας. Η κεφαλή αυτή χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να δημιουργήσει μια εικόνα του προστάτη αδένα σας. Συνήθως συνοδεύεται από τη βιοψία του προστάτη.
- Πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει μαγνητική τομογραφία του προστάτη για να εντοπίσει κάποια ύποπτη περιοχή. Οι εικόνες της μαγνητικής τομογραφίας στη συνέχεια μπορεί να βοηθήσουν το γιατρό σας να σχεδιάσει τη βιοψία του προστάτη εάν βρεθεί ύποπτη περιοχή.
- Βιοψία προστάτη. Για να βρεθεί αν υπάρχει όγκος στον προστάτη, ο γιατρός σας παίρνει μικρά τεμάχια ιστού από τον προστάτη σας (βιοψία προστάτη). Η βιοψία του προστάτη γίνεται χρησιμοποιώντας μια ειδική λεπτή βελόνα που εισάγεται στον προστάτη για τη λήψη ιστού. Το δείγμα του ιστού αναλύεται σε ένα εργαστήριο για να καθοριστεί εάν υπάρχουν καρκινικά κύτταρα.
Προσδιορισμός του κατά πόσον ο καρκίνος του προστάτη είναι επιθετικός
Όταν μια βιοψία επιβεβαιώνει την παρουσία καρκίνου, το επόμενο βήμα είναι να προσδιοριστεί το επίπεδο επιθετικότητας (βαθμού) των καρκινικών κυττάρων. Ένας γιατρός σε ένα εργαστήριο εξετάζει το δείγμα των καρκινικών κυττάρων για να καθορίσει πόσο διαφέρουν τα καρκινικά κύτταρα από τα υγιή κύτταρα. Ένας υψηλότερος βαθμός υποδεικνύει έναν πιο επιθετικό καρκίνο που είναι πιο πιθανό να εξαπλωθεί γρήγορα.
Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της επιθετικότητας του καρκίνου περιλαμβάνουν:
- Gleason score. Η πιο κοινή κλίμακα που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση του βαθμού των καρκινικών κυττάρων του προστάτη ονομάζεται βαθμολογία Gleason. Το σκορ Gleason συνδυάζει δύο αριθμούς και μπορεί να κυμαίνεται από 2 (μη επιθετικός καρκίνος) έως 10 (πολύ επιθετικός καρκίνος), εάν και το χαμηλότερο μέρος της σειράς δεν χρησιμοποιείται τόσο συχνά.
Οι περισσότερες βαθμολογίες Gleason που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση δειγμάτων βιοψίας προστάτη κυμαίνονται από 6 έως 10. Μια βαθμολογία 6 δείχνει έναν χαμηλού βαθμού κακοήθειας όγκο του προστάτη. Μια βαθμολογία 7 δείχνει έναν μεσαίου βαθμού κακοήθειας όγκο του προστάτη. Οι βαθμολογίες από 8 έως 10 δείχνουν υψηλού βαθμού κακοήθειας όγκους.
- Γονιδιακό τεστ. Ο γονιδιακός έλεγχος αναλύει τα καρκινικά κύτταρα του προστάτη για να καθορίσει ποιες γονιδιακές μεταλλάξεις υπάρχουν. Αυτός ο τύπος εξέτασης μπορεί να δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την διάγνωση. Δεν είναι σαφές όμως ποιος μπορεί να επωφεληθεί περισσότερο από αυτές τις πληροφορίες, οπότε αυτά τα τεστ δεν χρησιμοποιούνται ευρέως.
Προσδιορισμός της εξάπλωσης του καρκίνου
Μόλις γίνει η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, ο γιατρός θα πρέπει να καθορίσει την έκταση (στάδιο) του καρκίνου. Εάν ο γιατρός σας υποψιάζεται ότι ο καρκίνος μπορεί να έχει εξαπλωθεί πέρα από τον προστάτη, τότε θα ζητήσει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες απεικονιστικές εξετάσεις:
- Σπινθηρογράφημα οστών
- Αξονική τομογραφία (CT)
- Απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI)
- Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET)
Δεν πρέπει κάθε άτομο να κάνει κάθε τεστ. Ο γιατρός σας θα σας βοηθήσει να προσδιορίσετε ποιες εξετάσεις είναι οι καλύτερες για την περίπτωσή σας.
Ο γιατρός σας χρησιμοποιεί τις πληροφορίες από αυτές τις εξετάσεις για να σταδιοποιήσει τη νόσο. Ανάλογα με το στάδιο θα καθοριστεί και η κατάλληλη θεραπεία.
Για να ενημερωθείτε για τον Καρκίνο του Προστάτη, επικοινωνήστε με τον Χειρουργό Ουρολόγο Σιαφάκα Ιωάννη. Ο ιατρός έχει λάβει την εξειδίκευσή του από την Ουρολογική κλινική του Massachusetts General Hospital, της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Harvard.
Για να μάθετε περισσότερες πληροφορίες ή να κλείσετε ραντεβού επικοινωνήστε με τον Dr. Ιωάννη Σιαφάκα: