Λιθίαση

Η λιθίαση είναι η 3^η συχνότερη πάθηση του ουροποιητικού μετά τις ουρολοιμώξεις και τις παθήσεις του προστάτη (1-15%). Οι άνδρες έχουν τριπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν λιθίαση σε σχέση με τις γυναίκες.

Οι λίθοι του ουροποιητικού είναι εναποθέσεις μεταλλικών ιχνοστοιχείων ή αλάτων στη νεφρική πύελο  ή  στους νεφρικούς κάλυκες. Στη συνέχεια είτε παραμένουν εκεί είτε αποβάλλονται με τα ούρα. Κατά την αποβολή τους μπορεί να σταματήσουν στον ουρητήρα ή στην κύστη και να προκαλέσουν τα ανάλογα συμπτώματα.

Οι λίθοι χωρίζονται σε:

• Στρουβίτη: σχετίζονται με φλεγμονώδη αιτιολογία
• Οξαλικού ασβεστίου, ουρικού οξέος: η φλεγμονή δεν ευθύνεται για τη δημιουργία τους
• Αυτούς που είναι αποτέλεσμα φαρμακευτικής αγωγής
• Κυστίνης, ουρικού οξέος: είναι γενετικής αιτιολογίας

Ποια είναι τα αίτια της Λιθίασης;

Τα αίτια εμφάνισης της λιθίασης δεν έχουν επεξηγηθεί πλήρως μέχρι σήμερα. Ωστόσο η δίαιτα σε ορισμένες παθήσεις, συμπληρώματα διατροφής αλλά και φάρμακα φαίνεται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο. Η κληρονομικότητα αποτελεί έναν ακόμα καθοριστικό παράγοντα.

Η λιθίαση σχηματίζεται όταν τα ούρα περιέχουν περισσότερο ασβέστιο, οξαλικά ή ουρικό οξύ από αυτό που μπορούν να περιέχουν διαλυμένο με αποτέλεσμα να γίνεται συγκρυστάλλωση  των παραπάνω στοιχείων και η δημιουργία λίθων. Επίσης, μπορεί τα ούρα να υπολείπονται σε περιεκτικότητα ουσιών που εμποδίζουν τη λιθίαση όπως τα κιτρικά, με αποτέλεσμα να δημιουργούν έτσι ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη λίθων.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Παράγοντες κινδύνου είναι:

• Οικογενειακό και ατομικό ιστορικό

Εάν κάποιος στην οικογένεια έχει λιθίαση τότε είναι πιο πιθανό και κάποιο άλλο μέλος της ίδιας οικογένειας να εμφανίσει. Επίσης,  ένας ασθενής που θα εμφανίσει λιθίαση αλλά θα την αντιμετωπίσει έχει 50% πιθανότητες να ξαναδημιουργήσει λίθο.

• Αφυδάτωση

Οι άνθρωποι που δε πίνουν πολλά υγρά, ζουν σε θερμό κλίμα ή ιδρώνουν πολύ έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν λιθίαση.

• Δίαιτα

Διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνες, αλάτι και ζάχαρη αυξάνει τον κίνδυνο λιθίασης.

• Παχυσαρκία

Υψηλός δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ), αυξημένη περιφέρεια μέσης και αύξηση βάρους επίσης αυξάνουν τις πιθανότητες λιθίασης.

• Άλλες Παθήσεις

Ο υπερπαραθυρεοειδισμός,  η κυστινουρία, οι επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις, το γαστρικό bypass, οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου είναι μερικές από τις καταστάσεις που ευνοούν τη δημιουργία λίθων.

• Φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής

Η βιταμίνη D, τα καθαρτικά, τα αντιόξινα, τα φάρμακα κατά της ημικρανίας και τα αντικαταθλιπτικά συντελούν στη δημιουργία λίθων.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Οι λίθοι δε προκαλούν συμπτώματα παρά μόνο αν μετακινηθούν στο νεφρό ή σταματήσουν σε κάποιο σημείο στον ουρητήρα κατά την αποβολή τους. Στην περίπτωση αυτή, παρεμποδίζεται η έξοδος των ούρων μερικώς ή και πλήρως με αποτέλεσμα ο νεφρός να διατείνεται και να προκαλείται από αυτή τη διάταση οξύς πόνος, ο λεγόμενος «κολικός νεφρού»  .

Το συχνότερο σύμπτωμα της λιθίασης άρα είναι ο κολικός του νεφρού (δυνατός πόνος στον πάσχοντα νεφρό) ο οποίος αν δε περάσει από μόνος του, μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή στα επείγοντα κάποιου νοσοκομείου και να χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Αυτός μπορεί να εμφανισθεί ως:

• Οξύς πόνος πλάγια και πίσω κάτω από τις πλευρές
• Πόνος που αντανακλά στην πλάγια κοιλιακή χώρα και τη σύστοιχη βουβωνική περιοχή ή όρχι
• Πόνος που έρχεται και φεύγει
• Καύσος κατά την ούρηση

Άλλα συμπτώματα και μπορεί να είναι:

• Ροζ ή κόκκινα ούρα (αιματουρία).
• Θολά ούρα
• Συχνουρία
• Ναυτία και έμετος
• Πυρετός εάν υπάρχει και ουρολοίμωξη

Πώς γίνεται η διάγνωση σ’ αυτές τις περιπτώσεις;

Η διάγνωση γίνεται με εργαστηριακές (γενική ούρων, ούρα 24ώρου) και απεικονιστικές εξετάσεις (ακτινογραφία, υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία, ενδοφλέβιος πυελογραφία).

Η ανάλυση λίθου βοηθά να αναγνωρίσουμε από τι αποτελείται ο λίθος ώστε να μπορέσουμε να τροποποιήσουμε τη διατροφή μας και τον τρόπο ζωή μας ώστε να αποτρέψουμε όσο αυτό είναι δυνατό παρόμοιο συμβάν στο μέλλον.

Ποια είναι η αποτελεσματική θεραπεία;

Η θεραπεία μπορεί να είναι από μια απλή φαρμακευτική αγωγή ή εξωσωματική λιθοθρυψία, μέχρι και να χρειαστεί να οδηγηθεί ο ασθενής στο χειρουργείο για επεμβατική αφαίρεση του λίθου. Στην τελευταία περίπτωση, ανάλογα με την εντόπιση του λίθου (νεφρός ή ουρητήρας), αποφασίζεται και ο τρόπος προσπέλασης και αφαίρεσης ή κατακερματισμού του λίθου.

Τα τελευταία χρόνια με την πρόοδο της τεχνολογίας, ο Ουρολόγος έχει πολύτιμα εργαλεία στα χέρια του όπως το  Laser, οι υπέρηχοι και τα κρουστικά κύματα (Lithoclast) ώστε να οδηγήσει σε επιτυχημένη αντιμετώπιση της πάθησης.

Εάν αντιμετωπίζετε κολικό του νεφρού και για να θεραπεύσετε επιτυχώς τη Λιθίαση, επικοινωνήστε άμεσα με τον Ουρολόγο σας.